• /
  • /

Նպատակների սահմանման 4 փուլերը․ ինչպես հասնել  նպատակներին գիտակցաբար

goal setting stages
Շատ մարդիկ երազում են հաջողության, կայունության կամ անկախության մասին, բայց երբ հարցնում ես՝ «իսկ կոնկրետ ի՞նչ ես ուզում հասնել առաջիկա մեկ տարում», շատերը չեն կարող հստակ պատասխանել։
Նպատակ դնելը թվում է պարզ, բայց իրականում այն ամենաբարդ հմտություններից մեկն է։ Այն պահանջում է ոչ միայն ցանկություն, այլև խոր գիտակցում՝ ինչու ես դա ուզում, ինչի համար ես պատրաստ ջանք թափել և ինչ ճանապարհ ես ընտրում։

Հայաստանում դեռ ձևավորվում է այն մշակույթը, որտեղ մարդիկ սովորում են իրենց կյանքը ինքնուրույն կառավարել, ոչ թե պարզապես արձագանքել արտաքին պայմաններին։
Տասնամյակներ շարունակ մեր ծնողները ապրել են համակարգերի մեջ, որտեղ նպատակներն ու որոշումները հաճախ գալիս էին «վերևից»։ Այսօր, սակայն, մենք ունենք հնարավորություն՝ կառուցելու սեփական ուղին։ Եվ հենց այստեղ է սկսվում գիտակցված կյանքի առաջին քայլը՝ նպատակների սահմանումը։

Եկե՛ք հասկանանք, թե ինչպես կարելի է ձևակերպել նպատակներ այնպես, որ դրանք դառնան ոչ թե թղթի վրա գրված ցանկությունների ցուցակ, այլ իրական գործողությունների ծրագիր։

🇺🇸 Ամերիկան օրինակ

Երբ ուսումնասիրում ենք այն երկրները, որտեղ մարդիկ կարողացել են արագ զարգանալ և ստեղծել ուժեղ հասարակություն, տեսնում ենք մեկ պարզ բան՝ նրանք ունեն նպատակային մտածելակերպ։
Ամերիկան հենց դրա լավագույն օրինակն է։ Տասնյակ հազարավոր մարդիկ եկել են տարբեր մայրցամաքներից՝ մեկ նպատակով՝ ստեղծել նոր կյանք։ Նրանք չսպասեցին իդեալական պայմանների․ դուրս եկան բաց դաշտ, կառուցեցին տներ, քաղաքներ, բիզնեսներ։
Նրանց հաջողության բանալին ոչ թե բախտն էր կամ կապերը, այլ՝ պատասխանատվությունը սեփական նպատակների հանդեպ։

Այս օրինակն ամեն անգամ հիշեցնում է, որ անկախ նրանից՝ որտեղ ես ապրում, հաջողության իրական հիմքը սկսվում է ներսից՝ քո մտքից ու որոշումից։

Ինչպե՞ս են սահմանվում նպատակները

Տարիների ընթացքում ես ձևավորել եմ մի պարզ, բայց խորքային մեթոդ, որը միշտ աշխատում է։ Այն հիմնված է չորս հարցի վրա, որոնց պատասխանելով՝ նպատակներդ դառնում են իրական, ոչ թե «մեկ օր կանեմ» խոստումներ։

📍 Ինչպե՞ս ենք դնում նպատակներ
📍 Որտե՞ղ ենք կորցնում ուժերը
📍 Ինչպե՞ս ենք շարժվում առաջ
📍 Եվ ի վերջո՝ ինչի՞ն ենք ուզում հասնել

Եկե՛ք դիտարկենք այս չորս փուլը հերթով։

1․ Ինչպե՞ս ենք դնում նպատակներ

Նպատակ դնելը միայն ցանկության ձևակերպում չէ։ Դա գործընթաց է, որտեղ պետք է հստակ հասկանալ՝

  • Ինչու եմ ուզում դա անել (ինչն է ինձ մղել՝ անցյալից)
  • Ինչի համար եմ անում (ինչ ապագա եմ ուզում կառուցել)
  • Ի՞նչ եմ իրականում ուզում (հստակ արդյունք)
  • Ինչպե՞ս եմ պատրաստ հասնել դրան (գործողությունների պլան)

Եթե այս հարցերից գոնե մեկը բաց ես թողնում՝ վտանգ կա, որ նպատակը կդառնա դատարկ խոսք։

Ես իմ նպատակները բաժանում եմ չորս ոլորտի՝

🧍‍♂️ Ես - Ես

Սա վերաբերում է քո ներաշխարհին՝ ինչպես ես մտածում, խոսում, գործում և զգում։
Երբ այս չորսը ներդաշնակ են, դու զարգանում ես բնական ձևով։ Երբ դրանցից մեկը բաց է, օրինակ՝ շատ ես մտածում, բայց չես գործում, առաջընթացը կանգ է առնում։

👥 Ես - Մենք

Սա այն հարաբերություններն են, որոնք դու կառուցում ես ընտանիքի, ընկերների, գործընկերների և հասարակության հետ։
Եթե նպատակներդ միայն անձնական են՝ կարճաժամկետ արդյունքներ կունենաս։ Երբ դրանք ներառում են ուրիշներին, կյանքդ ստանում է նոր իմաստ։

🌍 Ես - Երկիր

Մարդն այսօր ազդում է ամբողջ մոլորակի վրա։
Եթե դու գիտակցում ես քո դերը երկրի ու շրջակա միջավայրի հանդեպ, նույնիսկ փոքր քայլերն արդեն դառնում են ներդրում։
Ապրիր այնպես, որ քո նպատակները օգուտ բերեն նաև շրջապատիդ։

☯️ Ես — Աշխարհ

Բարձրագույն մակարդակը՝ հավասարակշռությունը նյութականի և հոգևորի միջև։
Կարող ես լինել գործնական մարդ, բայց մի մոռացիր նայել վերև՝ դեպի արժեքներ, որոնք բարձր են փողից, պաշտոնից կամ մրցակցությունից։

2․ Որտե՞ղ ենք կորցնում ուժերը

Շատերը ունեն լավ նպատակներ, բայց արագ հոգնում են։ Պատճառները սովորաբար չորսն են՝

  • Ֆիզիկական վիճակ․ քուն, սնունդ, հանգիստ։ Առանց դրանց երկար ճանապարհ չես անցնի։
  • Կենտրոնացում․ անընդհատ շեղումները սպառում են ուղեղը։ Օգտագործիր «30 րոպե խոր աշխատանք» կանոնը։
  • Էմոցիաներ․ տրամադրությունը ազդում է արդյունքի վրա։ Սովորիր կառավարել ոչ թե մարդկանց, այլ քո հույզերը։
  • Իմաստներ․ երբ չես հասկանում՝ ինչու ես դա անում, մոտիվացիան արագ մարում է։

3․ Ինչպե՞ս ենք շարժվում դեպի նպատակը

Յուրաքանչյուր նպատակ ունի իր ճանապարհը։ Կարող ես ընտրել մոտիվացիայով և ազնվությամբ, կամ՝ մանիպուլյացիայով և կարճ ճանապարհներով։ Առաջինը երկարատև է, երկրորդը՝ կարճաժամկետ։ Եթե ուզում ես իսկական հաջողություն, ընտրիր ազնիվ ճանապարհը—even եթե այն ավելի դանդաղ է։

4․ Ի՞նչին պետք է հասնենք

Կիրառիր «5 ինչու» մեթոդը․ յուրաքանչյուր նպատակի դեպքում հարցրու ինքդ քեզ՝ «ինչու եմ ուզում սա» հինգ անգամ։
Այդպես կհասնես քո իսկական շարժառիթին։
Եթե վերջում պատասխանը լինում է միայն՝ «իմ համար»՝ վտանգ կա, որ արագ կհոգնես։
Եթե միայն՝ «ուրիշների համար»՝ կկորցնես ինքնությունդ։
Իդեալական տարբերակը՝ երբ նպատակը բերում է օգուտ և քեզ, և ուրիշներին։

Եզրակացություն

Նպատակները կյանքի քարտեզն են։ Առանց դրանց մարդը նման է նավի, որը դուրս է եկել ծով՝ առանց ուղղության։
Կյանքում միշտ կլինեն անորոշություն, վախ, ցավ ու անակնկալներ, բայց ճիշտ ձևակերպված նպատակը պահպանում է կուրսդ՝ նույնիսկ փոթորիկների ժամանակ։
Սկսիր հենց այսօր՝ գրիր քո նպատակները, պատասխանիր չորս հիմնական հարցերին, գտիր քո իմաստը։
Եվ հիշիր՝ յուրաքանչյուր մեծ ճանապարհ սկսվում է մեկ պարզ քայլից։